Chứng chỉ quỹ là gì? Những lưu ý khi mua chứng chỉ quỹ

Chứng chỉ quỹ ở thời đại 4.0 được xem như là một kênh đầu tư hữu hiệu cho những nhà đầu tư nhỏ. Những nhà đầu tư (NĐT) này không có nhiều kiến thức am hiểu về thị trường chứng khoán. Vậy chứng chỉ quỹ là gì, tại sao nó lại được ưu ái hơn các loại khác trên thị trường.

Chứng chỉ quỹ là gì?

Chứng chỉ quỹ (tên tiếng Anh là Exchange Traded Fund – EFT) là một loại chứng khoán nhằm xác định quyền sở hữu đối với một phần vốn góp của quỹ đại chúng. 

Quỹ đại chúng là một quỹ đầu tư được hình thành dựa trên vốn góp của các nhà đầu tư. Quỹ đại chúng này sẽ sử dụng vốn của các nhà đầu tư thông qua chứng chỉ quỹ để tham gia thị trường chứng khoán. Thực hiện hoạt động đầu tư nhằm mang lại lợi nhuận cho người sở hữu chứng chỉ quỹ.

Đương nhiên là trước khi đầu tư vào một danh mục đầu tư nào thì quỹ đầu tư này sẽ dựa trên sự phân tích, đánh giá của đội ngũ chuyên gia của mình trước khi thực hiện đầu tư. Điều này sẽ hạn chế tối đa nhất có thể những rủi ro mà danh mục đầu tư gặp phải. 

Nếu bạn là một nhà đầu tư nhỏ lẻ, không am hiểu về thị trường thì thay vì phải tự mình nghiên cứu, hãy dành việc nghiên cứu, phân tích đó cho người có chuyên môn làm việc đó.

Phân loại chứng chỉ quỹ

1. Phân loại theo mô hình tổ chức quỹ

Nếu xét theo loại hình tổ chức của quỹ thì chúng ta có 2 loại:

• Quỹ đóng

Quỹ đóng là những loại chứng chỉ quỹ được phát hành ra công chúng nhưng không cam kết mua lại của nơi phát hành. Tuy nhiên, người mua chứng chỉ quỹ có thể bán lại chứng chỉ đó trên sàn thứ cấp cho nhà đầu tư khác. Cụ thể là các ETF được niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam.

• Quỹ mở

Quỹ mở là quỹ đại chúng được phát hành chứng chỉ ra công chúng và được cam kết mua lại khi nhà đầu tư có yêu cầu bán ra. Loại chứng chỉ quỹ mở này sẽ không giới hạn về số lượng lưu hành và thời gian hoạt động của quỹ. Người mua chứng chỉ quỹ có thể nắm giữ hoặc bán lại bất kỳ lúc nào họ muốn.

2. Phân loại theo loại chứng chỉ quỹ

Nếu phân loại theo loại chứng chỉ quỹ của quỹ mở thì chúng ta sẽ có 3 loại chứng chỉ quỹ sau:

• Chứng chỉ quỹ cổ phiếu

Chứng chỉ quỹ cổ phiếu là tiền của nhà đầu tư sẽ được phân bổ đầu tư vào cổ phiếu mà không đầu tư vào các sản phẩm tài chính khác trên sàn chứng khoán. Còn việc phân bổ tỷ trọng vào các mã cổ phiếu như thế nào thì sẽ do các công ty quản lý quỹ quyết định.

• Chứng chỉ quỹ trái phiếu

Cũng tương tự như chứng chỉ quỹ cổ phiếu, chứng chỉ quỹ trái phiếu chỉ tập trung 100% vào việc mua các trái phiếu trên thị trường chứng khoán, bao gồm trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ, trái phiếu ngân hàng.

• Chứng chỉ quỹ cân bằng

Chứng chỉ quỹ cân bằng thì tập hợp lại cả 2 loại trên, chứng chỉ quỹ này sẽ đầu tư vào cả 2 sản phẩm là cổ phiếu và trái phiếu. Tùy theo từng thời điểm mà các quỹ này đầu tư phân bổ tỷ trọng sao cho hợp lý.

Những lợi ích mà chứng chỉ quỹ mang lại

• Khi đầu tư vào chứng chỉ quỹ, bạn không cần phải có kiến thức và trình độ phân tích cũng như bám sát thị trường. Tất cả các điều đó đã có bên công ty quản lý quỹ thực hiện thay cho bạn. Do đó, bạn hoàn toàn có thể tập trung vào công việc chuyên môn của bản thân.
• Tránh được những biến động ngắn hạn của thị trường. Thông thường các quỹ khi đầu tư vào thị trường chứng khoán đều nắm giữ thời gian rất lâu từ 6 – 12 tháng trở lên. Có nhiều mã cổ phiếu nắm lên tận gần 10 năm vẫn chưa bán. Bởi đội ngũ chuyên gia của quỹ có nhiều dữ kiện để phân tích thị trường. Còn nếu như bạn tự thực hiện chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng tâm lý thị trường trong ngắn hạn.
• Chứng chỉ quỹ là một sản phẩm chứng khoán có tính thanh khoản cao. Mấu chốt của các quỹ này mình thấy phần lớn đều phân bổ vốn vào các mã cổ phiếu có tính thanh khoản mỗi ngày khá lớn. Nên khi bạn cần bán thì ngay lập tức có thể bán được.

Phân biệt chứng chỉ quỹ và cổ phiếu

Giống nhau

Chứng chỉ quỹ và cổ phiếu cũng có nhiều điểm tương đồng với nhau. Trong đó, điển hình như các yếu tố dưới đây:

• Đều là giấy tờ chứng minh sở hữu của nhà đầu tư đối với phần vốn góp của mình.
• Được hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh, đầu tư nếu có hiệu quả.
• Cả doanh nghiệp phát hành cổ phiếu và Quỹ đầu tư đều không cam kết một mức lợi nhuận cố định nào cho nhà đầu tư cả.
• Có thể niêm yết để mua bán trên thị trường chứng khoán cho những nhà đầu tư khác.

Khác nhau

Để nhận thấy được sự khác nhau giữa chứng chỉ quỹ và cổ phiếu, các bạn có thể xem bảng so sánh dưới đây:

Chứng chỉ quỹ phù hợp với những ai?

• Những người bận rộn công việc không có thời gian nghiên cứu cũng như bám sát thị trường.
• Những người không có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực này. Chính vì không giỏi nên phải nhường việc đó lại cho người giỏi hơn mình làm.
• Thậm chí là nó phù hợp với tất cả mọi người, mình thấy những nhà đầu tư chuyên nghiệp vẫn phân bổ vốn của mình vào các loại chứng chỉ quỹ trên thị trường.

Nên mua chứng chỉ quỹ khi nào?

Thật ra thì không có thời gian cụ thể nào cho việc mua chứng chỉ quỹ. Khác với đầu tư cổ phiếu, bạn cần phải tìm điểm mua phù hợp mới mong tối ưu hóa được lợi nhuận.

Còn chứng chỉ quỹ thì khác, 1 đơn vị tiền của bạn được công ty quản lý quỹ phân bổ vào vài chục công ty trên thị trường. Do đó, bạn không thể tìm điểm mua phù hợp cho từng loại cổ phiếu mà tìm điểm mua dựa trên tình hình chung của thị trường.

Thời điểm mà ít người bàn tán về chứng khoán là thời điểm bạn cần phải mua nhiều chứng chỉ quỹ hơn, còn thời điểm mà quá nhiều người fomo, đi đâu cũng nghe nói về chứng khoán thì các bạn nên cân nhắc giải ngân ít hơn.

Nhưng suy cho cùng, những lần mua chưng chỉ quỹ của bạn phải dựa trên một bản kế hoạch hoạch định tài chính cá nhân của bản thân. Những người tham gia mua chứng chỉ quỹ thường phải có một bản kế hoạch tài chính, có như thế mới đi được đường dài với chứng chỉ quỹ.

Xem thêm: Tháp tài sản là gì? Cách xây dựng một tháp tài sản hoàn chỉnh

Lãi suất của chứng chỉ quỹ là bao nhiêu?

Theo quy định của Ủy ban chứng khoán nhà nước, thì các quỹ đầu tư chuyên nghiệp sẽ không được cam kết mức lợi nhuận của chứng chỉ quỹ.

Do đó, bạn chỉ có thể đánh giá chứng chỉ quỹ dựa trên hiệu suất đầu tư của quỹ đó trong quá khứ như thế nào thôi. Thông thường, ở một thị trường bình thường và không hưng phấn nhiều thì lợi nhuận trung bình của các quỹ đâu đó tầm 15%/năm.

Đầu tư chứng chỉ quỹ có rủi ro không?

Chắc chắn là có rủi ro khi đầu tư vào chứng chỉ quỹ. Chứng chỉ quỹ khi phân bổ vốn đầu tư thì cũng phải chịu những rủi ro tăng giảm của thị trường. Khi thị trường bước vào giai đoạn downtrend thì nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư chuyên nghiệp, tay to hay các quỹ đầu tư cũng phải chịu những thiệt hại nhất định.

Đương nhiên là nếu có các quỹ hỗ trợ đầu tư thì thiệt có lẽ sẽ thấp hơn so với những cá nhân.

Những tiêu chí để lựa chọn chứng chỉ quỹ để mua

Không phải chứng chỉ quỹ của Quỹ đầu tư nào cũng mang lại nguồn lợi nhuận tốt cho các khoản đầu tư tài chính của bạn. Trước khi xuống tiền đầu tư vào chứng chỉ quỹ, hãy xét chứng quỹ đó dựa vào các yếu tố sau đây:

1. Kết quả trong quá khứ:  Bạn hoàn toàn có thể xem được kết quả hoạt động của quỹ đầu tư đó. Xem thử là những năm vừa qua quỹ này đã mang lại nguồn lợi nhuận như thế nào cho các nhà đầu tư. Biên độ lợi nhuận và tính ổn định của quỹ.
2. Danh mục đầu tư đa dạng: Một quỹ đầu tư chuyên nghiệp luôn đa dạng hoá các danh mục đầu tư của mình. Không những đa dạng hoá các loại chứng khoán trong cùng một lĩnh vực mà còn phải đa dạng hoá ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
3. Đội ngũ chuyên gia và lãnh đạo công ty quản lý quỹ: Việc ra quyết định đầu tư vào đâu phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ chuyên gia này. Hãy tìm hiểu xem họ có phải là người thật sự có năng lực hay không.
4. Thông tin công bố đến Nhà đầu tư: Thông tin phải được công bố rõ ràng, minh bạch và liên tục với các nhà đầu tư của mình. Đồng thời đăng tải lên các phương tiện thông tin đại chúng trong cùng lĩnh vực.

Đầu tư chứng chỉ quỹ tốn những loại phí nào?

Để hiểu hơn về các loại phí khi đầu tư chứng chỉ quỹ, mình sẽ làm một bảng so sánh với cổ phiếu để các bạn dễ hình dung hơn. Cụ thể phí của chứng chỉ quỹ sẽ như bảng bên dưới:

Các quỹ đầu tư phổ biến nhất hiện nay

Ở góc độ bài viết này, mình sẽ chỉ đề cập đến các quỹ mở trên thị trường chứ không đề cập đến các quỹ đóng vì cơ bản rất ít nhà đầu tư tìm hiểu về quỹ đóng vì số lượng quỹ rất ít. Quỹ mở thì sẽ có những quỹ lớn và uy tín tại Việt Nam như:

• Quỹ mở VCBF: Là quỹ mở liên doanh giữa Tập đoàn Đầu tư đa quốc gia Franklin Templeton Investment và Ngân hàng Vietcombank.
• Quỹ mở VNDIRECT: Quỹ mở của công ty môi giới chứng khoán, quản lý quỹ, tư vấn và đào tạo đầu tư uy tín tại Việt Nam.
• Quỹ mở Manulife: Là quỹ mở được xây dựng bởi Công ty bảo hiểm Manulife.
• Quỹ mở VinaCapital: Quỹ mở của công ty với hơn 15 năm kinh nghiệm trong ngành với đa dạng các loại hình sản phẩm.
• Quỹ mở SSI: Là một quỹ mở uy tín tại Việt Nam với tiềm năng lợi nhuận cao, nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực.

Hướng dẫn mua chứng chỉ quỹ

Nếu như bạn muốn mua quỹ đóng thì có thể mua trực tiếp trên sàn chứng khoán luôn thông qua các app của các công ty chứng khoán. Các quỹ đóng thường sẽ có mã chứng khoán bắt đầu bằng chữ E, F…

Còn nếu như bạn muốn mua chứng chỉ quỹ mở thì có rất nhiều cách để mua, dưới đây là 2 cách để mua:

• Cách 1: Mua trực tiếp tại công ty phát hành chứng chỉ quỹ như Dragon Capital, VinaCapital….
• Cách 2: Mua thông qua các app fintech của bên thứ 3 như Finhay, Tikop, MoMo, Fmarket… Nếu mua qua bên thứ 3 thì mình đề xuất Fmarket hơn.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về Fmarket: Tại đây

Câu hỏi thường gặp