Bất kể bạn là một trader lâu đời hoặc đơn giản chỉ là một trader mới tinh thì cũng phải quan tâm đến các quyết định của tổ chức FED. Cùng MoneyHub tìm hiểu FED là gì, tầm ảnh hưởng của các quyết định đến từ FED ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới như thế nào?
Nội dung bài viết
- 1 FED là gì?
- 2 Lịch sử ra đời của FED
- 3 Vai trò và nhiệm vụ của FED là gì?
- 4 Bản chất của FED là gì?
- 5 Cơ cấu tổ chức của FED
- 6 Nguyên nhân khiến FED tăng lãi suất là gì?
- 7 Tại sao quyết định của FED lại ảnh hưởng đến kinh tế thế giới?
- 8 Mối liên hệ giữa giá vàng và các quyết định của FED
- 9 Chính sách tiền tệ của FED trong những năm tới
- 10 Câu hỏi thường gặp
FED là gì?
FED là từ viết tắt của Federal Reserve System trong tiếng Anh. Ở Việt Nam chúng ta thường gọi FED với một cái tên là Cục dự trữ liên bang hoặc Ngân hàng liên bang Hoa Kỳ.
Được phê duyệt thành lập vào năm 1913, đến nay FED được xem là tổ chức tài chính quyền lực nhất trên thế giới. Là nơi duy nhất được phép in tiền Đô La Mỹ (USD). Mọi quyết định của FED không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế của riêng Hoa Kỳ mà còn ảnh hưởng đến rất nhiều quốc gia khác trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Chủ tịch FED hiện nay là ông Jerome Powell, được tổng thống Donald Trump đề cử vào vị trí người đứng đầu Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ vào tháng 11/2017.
Lịch sử ra đời của FED
Năm 1791, ông Alexander Hamilton – đại diện của gia độc giàu có Rothschild đã trình lên Quốc hội về việc thành lập một ngân hàng trung ương có tên First Bank of United States (BUS1) nhằm mục đích giải quyết các vấn đề về tiền tệ của Hoa Kỳ. Tổng thống Hoa Kỳ lúc bấy giờ là ông Washington đã ký thông qua đề xuất này và cho phép hoạt động trong vòng 20 năm (1791 – 1812).
Năm 1812, khi BUS1 vừa hết thời gian hoạt động cũng là thời điểm cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Anh nổ ra. Cuộc chiến này khiến cho Mỹ gặp rất nhiều khó khăn về tài chính, các ngân hàng ở Hoa Kỳ gần như mất khả năng thanh toán do tình trạng nợ kéo dài, đầu tư cho các hoạt động quân sự của Mỹ.
Trong bối cảnh đó, tổng thống Madison đặt bút ký vào một quyết định thông qua thành lập một ngân hàng trung ương Second Bank of United States (BUS2) để tái thiết lập nền kinh tế, chính sách tiền tệ tại Hoa Kỳ. Hiệu lực này cũng có thời hạn là 20 năm (1816 – 1836).
Sau BUS2, giai đoạn 1862 đến năm 1913 xảy ra hàng loạt các biến động trong lĩnh vực ngân hàng ở Hoa Kỳ . Đặc biệt là giai đoạn 1907 chứng kiến cuộc khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng. Lúc này, Quốc hội Hoa Kỳ đã quyết định thành lập “Ủy ban tiền tệ quốc gia” với nhiệm vụ xây dựng kế hoạch cải cách hệ thống ngân hàng, đáp ứng nhu cầu điều phối thị trường.
Nelson Aldrich – người đứng đầu đảng Cộng hòa ở quốc hội đồng thời là chuyên gia tài chính, được chỉ định là Chủ tịch Ủy ban tiền tệ quốc gia. Ông đã tiến hành hàng loạt cuộc khảo sát và tìm hiểu các mô hình tiên tiến của ngân hàng trung ương Anh và Đức. Sau đó, ông đề xuất phải thành lập một Cục dự trữ liên bang mới có thể giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Tuy nhiên, đề xuất của ông đã bị phản đối trước Quốc hội vào năm 1911 vì đa số ghế trong quốc hội là thành viên của đảng Dân chủ.
Năm 1913, Tổng thống đảng Dân chủ Woodrow Wilson đã làm đủ mọi cách để tác động và thông qua đạo luật của Aldrich để thành lập Cục dự trữ liên bang. Cuối cùng đạo luật dự trữ liên bang cũng được thông qua cuối năm 1913 và FED chính thức đi vào hoạt động vào năm 1915.
Vai trò và nhiệm vụ của FED là gì?
Hoa Kỳ đã trải qua giai đoạn không có FED tồn tại và đã chứng chiến khá nhiều cú sốc kinh tế ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của nước này. Do đó, việc thành lập FED là cần thiết. Ban đầu, Quốc hội Hoa Kỳ chỉ xác định 3 mục tiêu cơ bản của FED là tăng cơ hội việc làm, bình ổn giá và điều chỉnh lãi suất.
Tuy nhiên, kể từ năm 2009 thì vai trò, nhiệm vụ của FED được mở rộng hơn và được thể hiện rõ ràng qua 4 ý chính sau:
- Thực thi các chính sách tiền tệ nhằm mục đích ổn định việc làm, bình ổn giá cả thị trường. Đồng thời tác động điều chỉnh lãi suất trong dài hạn.
- Tiến hành giám sát các tổ chức tín dụng, ngân hàng hoạt động nhằm đảm bảo hệ thống tài chính được an toàn và đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân, người đi vay.
- Phát hiện, ngăn chặn và đưa ra phương án giải quyết các rủi ro có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến thị trường tài chính của Hoa Kỳ.
- Cung cấp các dịch vụ tài chính phục vụ cho các tổ chức tài chính của chính phủ Hoa Kỳ, các tổ chức tài chính ở nước ngoài. Đồng thời, nắm vai trò chủ chốt trong việc vận hành hệ thống thanh toán chi trả của quốc gia.
Bản chất của FED là gì?
Bản chất của FED chính là tính độc lập, mọi quyết định của FED khi đưa ra đều phục vụ cho nhu cầu của kinh tế thị trường. Không chịu bất kỳ tác động nào của chính phủ và cơ quan lập pháp, hành pháp nào của Hoa kỳ, kể cả tổng thống Mỹ.
Tính độc lập của FED được thể hiện rõ ràng qua 3 yếu tố sau:
1. Độc lập về chính sách
- FED được toàn quyền đưa ra các quyết định chính sách tiền tệ mà không cần phải thông qua quyết định của bất kỳ ai trong cơ quan hành pháp và lập pháp chính phủ.
- FED được toàn quyền sử dụng các công cụ đề điều chỉnh lãi suất cho vay, tiền gửi. Tỷ giá tiền tệ của đồng USD, đồng thời đưa ra mức dự trữ bắt buộc để phục vụ cho nhiệm vụ tối đa của FED là bình ổn giá. Tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế
2. Độc lập về tài chính
- FED không nhận được nguồn tài trợ phân bổ từ Quốc hội.
- FED có nguồn ngân sách vận hành riêng thông qua việc quản lý tài sản.
- Mặc dù không được tài trợ từ chính phủ nhưng toàn bộ lợi nhuận hoạt động của FED lại chuyển ngược lại cho chính phủ. FED được coi là cổ máy in tiền khi mạng lại nguồn lợi nhuận mỗi năm lên đến hàng chục tỷ USD.
3. Độc lập về tổ chức nhân sự
Khác với nhiệm kỳ 4 năm của tổng thống Mỹ, các thành viên trong hội đồng có nhiệm kỳ lên đến 14 năm. Điều này đồng nghĩa rằng FED hoạt động liên tục và trải qua nhiều nhiệm kỳ tổng thống khác nhau.
Tuy nhiên, tổng thống không có quyền can thiệp vào các quyết định của FED nhưng tổng thống lại có quyền phế truất chủ tịch của FED, mặc dù khả năng này là không cao.
Trong bối cảnh lịch sử, tổng thống Mỹ ông Donald Trump đã nhiều lần chỉ trích FED là đứa trẻ ngang bướng vì không chịu hạ lãi suất đồng USD như ông mong muốn.
Cơ cấu tổ chức của FED
1. Hội đồng Thống đốc (Federal Reserve Board)
- Gồm 7 thành viên, được phê chuẩn bởi Tổng thống và Quốc hội.
- Mỗi nhiệm kỳ có 14 năm, trải qua nhiều đời tổng thống và làm việc cho đến mãn nhiệm kỳ. Trừ khi bị phế truất bởi Tổng thống.
- Hội đồng thống đốc không được làm quá 2 nhiệm kỳ.
- Đây là cơ quan hoạt động độc lập với chính phủ liên bang, chịu trách nhiệm xây dựng và cụ thể hoá chính sách tiền tệ.
- Đưa ra quy định và giám sát hoạt động của 12 ngân hàng dự trữ liên bang và cả hệ thống tài chính của Hoa Kỳ.
2. Ủy ban thị trường mở liên bang (Federal Open Market Committee – FOMC)
- Gồm 7 thành viên nằm trong Hội đồng thống đốc và 5 chủ tịch của ngân hàng dự trữ liên bang.
- Cơ quan này đóng vai trò làm nhiệm vụ thực thi các chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ.
- FOMC thực hiện 8 cuộc họp mỗi năm để ấn định các mức lãi suất trong nguồn cung tiền tệ.
- Phần lớn các quyết định của FOMC ảnh hưởng đến các khoản tín dụng cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.
3. Các ngân hàng dự trữ liên bang (Federal Reserve Banks)
- Bao gồm 12 ngân hàng dự trữ liên bang nằm rải rác trên khắp nước Mỹ như Boston, New York, Philadelphia, Cleveland, Richmond, Atlanta, Chicago, St. Louis, Minneapolis, Kansas City, Dallas và San Francisco.
- Các ngân hàng dự trữ liên bang không phải là công cụ của Chính phủ liên bang. Là những ngân hàng tư nhân hoạt động độc lập ở địa phương.
- Rất nhiều ngân hàng trong danh sách trên còn phát hành cổ phiếu trên thị trường.
- Giấy bạc do FED phát hành là nguồn cung tiền tệ và được đưa vào thị trường để lưu thông thông qua các ngân hàng dự trữ liên bang ở khu vực.
Nguyên nhân khiến FED tăng lãi suất là gì?
Trong quá khứ, không hiếm lần FED đưa ra các quyết định tăng lãi suất mặc dù FED biết rằng các quyết định của mình có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế của toàn cầu.
Tuy nhiên, các quyết định của FED phần lớn đề đáp ứng nhu cầu thị trường Mỹ và tối đa hoá vai trò tạo việc làm, bình ổn giá và điều chỉnh lãi suất khi cần thiết.
Do đó, nguyên nhân để FED đưa ra quyết định tăng lãi suất thường sẽ là:
- Một khi FED nhận thấy nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng quá nhanh thì FED sẽ có những quyết định tăng lãi suất. Đây là bước đi chuẩn bị để khi thị trường giảm nhiệt và dấu hiệu đi xuống sẽ quyết định hạ lãi suất để kích cầu kinh tế.
- Mức lãi suất hiện tại vẫn còn quá thấp nếu trừ đi tốc độ lạm phát. Nếu như ở Mỹ lãi suất công bố là 2,5%/năm, tốc độ lạm phát là 1,5%/năm thì lãi suất thực tế chỉ ở mức 1%/năm. Một con số khá khiêm tốn khiến cho FED quyết định tăng lãi suất.
- Việc tăng lãi suất sẽ làm giảm đi việc người tiêu dùng vay tiền để tiêu xài vào những tiêu sản. Điều này sẽ hạn chế tạo nên bong bóng nợ trên thị trường tài chính. Điều hướng người tiêu dùng vay tiền để đầu tư vào các tài sản khác để tạo ra sự vận động của dòng tiền.
Tại sao quyết định của FED lại ảnh hưởng đến kinh tế thế giới?
Vai trò quyết định đến nền kinh tế thế giới nằm ở đồng USD. Đồng USD từ lâu đã được xem là tiền pháp định FIAT có mật độ sử dụng rộng rãi lớn nhất trên thế giới. Các hoạt động giao thương xuất nhập khẩu đều có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến đồng USD.
Do đó, khi FED có quyết định tăng lãi suất hoặc giảm lãi suất thì đồng USD sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên. Sau đó, kéo theo sự ảnh hưởng của các quốc gia có giao thương với Hoa Kỳ hoặc có sử dụng đồng USD.
Đặc biệt, anh em trader trên thị trường Forex rất hay giao dịch đồng USD. Việc trader phải quan tâm đến các quyết định của FED là điều cần thiết để tránh việc bị cháy tài khoản khi giao dịch.
Mối liên hệ giữa giá vàng và các quyết định của FED
Điển hình như cuộc họp của FED diễn ra vào tháng 09/2021, giá vàng tụt dốc vì trước đó có thông tin cho rằng sau cuộc họp. FED sẽ đưa ra các quyết định về việc giảm mua các tài sản trên thị trường. Và vàng là một trong những tài sản mà FED đưa ra ở đây.
Hơn nữa, việc tăng lãi suất đồng USD sẽ khiến cho dòng tiền dịch chuyển từ Vàng sang đồng USD. Điều này trực tiếp khiến cho giá vàng lao dốc. Do đó, những nhà đầu tư vàng và USD luôn luôn quan tâm đến các quyết định và các phiên họp mà FED lên lịch.
Các bạn có thể xem các cuộc họp quan trọng khác bằng: Công cụ tra cứu lịch kinh tế
Chính sách tiền tệ của FED trong những năm tới
Không ai có thể dự đoán được chính xác chính sách tiền tệ của FED trong những năm tới vì các quyết định của FED là phản ứng lại thị trường tiền tệ. Do đó, người ta chỉ có thể trông chờ vào các quyết định của FED sau mỗi cuộc họp mới biết được chính sách tiền tệ trong thời gian ngắn tiếp theo là như thế nào.
Nhiều chuyên gia theo dõi các biến động của thị trường có thể dự đoán được các quyết định của FED sau mỗi phiên họp. Phần lớn các dự đoán này cũng chính xác so với những dự đoán ban đầu.
Ví dụ như cuộc họp kéo dài 2 ngày vào tháng 06/2021 của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã đưa ra quyết định là không tăng lãi suất đồng USD. Điều này đúng như những dự đoán ban đầu của các chuyên gia kinh tế.
Câu hỏi thường gặp
Mặc dù Quốc hội là cơ quan thông qua thành lập FED nhưng các quyết định của FED không chịu tác động của Quốc hội và Tổng thống Mỹ. FED là cơ quan được xây dựng theo hướng tư nhân, cố gắng hoạt động độc lập nhất có thể, tránh xa các quan điểm chính trị vì mục tiêu điều chỉnh chính sách tiền tệ cho Hoa Kỳ. Do đó, FED không được sở hữu bởi bất kỳ ai.
FED là tổ chức được thành lập bởi sự thông qua của chính phủ nhưng hoạt động theo mô hình tư nhân. Hoạt động theo mô hình tư nhân sẽ giúp cho sức mạnh của FED được nâng cao hơn. Vì các vấn đề mà FED giải quyết vượt ra khỏi quyền hạn của các ngân hàng liên bang.
Không có lịch họp cố định của FED diễn ra hàng năm vào thời gian nào. Tuy nhiên, FOMC thực hiện 8 cuộc họp mỗi năm để quyết định đến các vấn đề về điều chỉnh lãi suất khi cần thiết.
Sau bài viết này, có lẽ các bạn hiểu được phần nào FED là gì? Bản chất của FED là gì? Từ đó, đưa ra được những nhận định đúng đắn khi đầu tư trên thị trường chứng khoán ở Việt Nam cũng như thị trường Forex trên thế giới.