Chỉ số CPI là gì? Cách tính chỉ số CPI đơn giản và chuẩn xác nhất

Phải làm thế nào để có thể đánh giá được chuẩn xác nhất những thay đổi về giá cả của dịch vụ hay hàng hóa theo thời gian? Chỉ số CPI sẽ giúp bạn có được câu trả lời chuẩn xác nhất. Đây cũng là cụm từ mà bạn sẽ bắt gặp rất nhiều trong các bản tin tài chính, bản tin thời sự. Vậy thực chất chỉ số CPI là gì? Chỉ số CPI được tính như thế nào chuẩn xác nhất và chúng có ý nghĩa ra sao?

Chỉ số CPI là gì?

Trong các bản tin về tài chính kinh tế thì bạn sẽ bắt gặp cụm từ CPI rất nhiều. Và nếu là một người quan tâm về kinh tế, có nhu cầu đầu tư chứng khoán thì chắc chắn hiểu được cụm từ CPI sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều. Vậy thực chất chỉ số CPI là gì?

CPI là viết tắt của Consumer Price Index với ý nghĩa là chỉ số giá tiêu dùng. Dựa vào chỉ số CPI bạn sẽ có thể đo lường được mức giá trung bình của một dịch vụ hay giỏ hàng hóa của một người cụ thể. Chỉ số CPI con giúp bạn biết được sự thay đổi về giá cả của dịch vụ, hàng hóa theo thời gian. Chỉ số CPI có đơn vị tính là phần trăm %.

Vậy chỉ số CPI xuất hiện ở trong lĩnh vực nào? Nếu tìm hiểu chuyên sâu bạn sẽ thấy được chỉ số CPI xuất hiện ở trong mọi lĩnh vực liên quan đến dịch vụ, hàng hóa như: Dịch vụ y tế, đồ uống, thực phẩm, giáo dục, nhà ở, truyền thông, quần áo… Bất kể lĩnh vực nào có kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đều sẽ bắt gặp nhiều đến cụm từ CPI.

Những ý nghĩa đặc biệt của chỉ số CPI là gì?

Chỉ số CPI hiện nay là một trong những chỉ số vô cùng quan trọng trong nền kinh tế. Chính vì vậy mà hiểu được về chỉ số CPI sẽ giúp bạn có được rất nhiều những kiến thức quan trọng phục vụ cho công việc của mình. Theo đó, chỉ số CPI có ý nghĩa rất đặc biệt. Chúng được coi như là một tiêu chuẩn để thể hiện tương đối mức độ biến động của giá bán lẻ theo từng tháng, từng năm của dịch vụ, hàng hóa tiêu dùng trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người.

Nếu chỉ số CPI giảm thì giá trung bình của dịch vụ, hàng hóa cũng giảm. Còn khi chỉ số CPI tăng thì giá cả của các loại hàng hóa, dịch vụ cũng sẽ tăng cao. Một điều đặc biệt là chính sự biến động của chỉ số CPI còn gây ra tình trạng giảm phát hoặc lạm phát. Chính tình trạng này sẽ làm một nền kinh tế sụp đổ. Từ đó mà sự thất nghiệp hay suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ diễn ra vô cùng lớn về quy mô. Và khi tình trạng giá cả của dịch vụ, hàng hóa tăng đến  mức mà không thể kiểm soát thì cũng chính là lúc siêu lạm phát.

Tính chỉ số CPI như thế nào chuẩn xác nhất?

Tính toán được chỉ số CPI sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình phân tích, đánh giá thực trạng giá cả hàng hóa, dịch vụ. Do vậy mà việc xác định được chỉ số CPI chuẩn xác là cực kỳ quan trọng.

Để tính toán được chỉ số CPI chuẩn xác thì bạn sẽ phải xác định được rất nhiều những thông số liên quan. Vì vậy mà để có được kết quả chỉ số CPI chuẩn xác bạn cần thực hiện theo các hướng dẫn chi tiết sau:

• Cố định giỏ hàng hóa, dịch vụ: Ở đây bạn cần phải xác định được giá trị của dịch vụ, hàng hóa tiêu biểu và được mọi người sử dụng thường xuyên và không ngại để chỉ trả.
• Xác định giá cả cụ thể: Dựa vào những thông số mà bạn có được thì sau khi tổng hợp bạn sẽ biết được giá trị của mỗi dịch vụ, hàng hóa trong một khoảng thời gian cổ định.
• Tính toán chi phí mua dịch vụ, giỏ hàng hóa: Thông qua các chỉ số có được bạn cần tiến hành tính toán xem số tiền phải chi trả của một dịch vụ hoặc giỏ hàng trung bình.

Thực hiện các bước đầy đủ và chuẩn xác sẽ giúp bạn có thể tính toán chi số CPI dễ dàng nhất. Tuy nhiên bạn cần phải xác định được các thông số liên quan thì mới có thể thống kê được nhiều thông tin quan trọng nhất.

Công thức tính chỉ số CPI là gì?

Tính toán chỉ số CPI giúp bạn có thêm được nhiều sự chủ động trong công việc. Có rất nhiều cách tính chỉ số CPI khác nhau. Theo đó bạn có thể lựa chọn những phương án sau:

1. Tính toán CPI dựa vào các năm theo công thức:

CPI = (Chi phí để mua giỏ hàng A thời kỳ T / Chi phí để mua giỏ hàng A thời kỳ cơ sở) x 100%

2. Tính toán chỉ số lạm phát theo thời kỳ:

π^t = ((CPI^t – CPI^t-1) / CPI^t-1) x 100%

Trong đó,

• π^t là chỉ số lạm phát thời kỳ t
• CPI^t là chỉ số giá tiêu dùng thời kỳ t
• CPI^t-1 là chỉ số giá tiêu dùng thời kỳ liền trước

3. Ví dụ minh hoạ về tính chỉ số giá tiêu dùng CPI

Những vấn đề quan trọng khi tính toán chỉ số CPI cần biết

Hiểu rõ được chỉ số CPI là gì là vẫn chưa đủ. Bạn cần phải nắm rõ được những vấn đề có thể phát sinh và cũng như có thêm những lựa chọn chuẩn xác nhất. Theo đó có nhiều vấn đề xoay quanh chỉ số CPI như sau:

1. Sự chênh lệch của chỉ số CPI không thể tác động tới chất lượng hàng hóa

Nếu bạn nghĩ CPI quá quan trọng và giúp bạn biết được vô vàn thông tin quan trọng thì đã nhầm. Theo đó, chỉ số CPI sẽ giúp bạn biết được cách đánh giá giá cả của hàng hóa và dịch vụ. Cũng chính bởi vậy mà trong nhiều trường hợp những người mua thường phải đối mặt với rủi ro là chỉ số không phản ánh được chất lượng của hàng hóa.

CPI khó có thể xác định được mặt hàng mới: Các doanh nghiệp, công ty hiện nay luôn không ngừng nghiên cứu, phát minh ra những loại hàng hóa, dịch vụ để đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng của khách hàng.

2. Chỉ số CPI có thể sẽ phản ánh mức giá cao hơn thực tế

Các dòng sản phẩm, dịch vụ mà bạn kinh doanh có rất nhiều đối thủ khác nhau. Chính vì vậy mà sự xuất hiện của một loại sản phẩm cố định sẽ khiến bạn phải tính toán chỉ số CPI chuẩn xác hơn nữa. Nếu người tiêu dùng yêu thích hàng hóa cụ thể có xu hướng tăng thì thay về cố bỏ ra khoản tiền sở hữu thì bạn sẽ nhanh chóng tìm được những sản phẩm có giá trị ít hơn.

Có thể thấy chỉ số CPI mang đến cho khách hàng vô vàn những thông tin và sự hiểu biết. Chính vì vậy  mà hiểu rõ được chỉ số CPI là gì sẽ giúp bạn chủ động hơn trong công việc của mình.

Chỉ số CPI có ảnh hưởng như thế nào tới nền kinh tế?

Trong nền kinh tế thì CPI là một cụm từ vô cùng quen thuộc. Theo đó, chỉ số CPI được tính theo các thống kê, phân tích chuẩn xác. Chính vì vậy mà hiện nay nay  bạn sẽ thấy được nếu chỉ số CPI giảm thì có  nghĩa là giá trị cố định của hàng hóa, dịch vụ cũng giảm theo.

Còn nếu chỉ số CPI tăng nhanh thì có nghĩa là giá của dịch vụ, sản phẩm của người dân đang được tăng cao… Có thể thấy được rằng, thông qua chỉ số CPI mà bạn sẽ có được những đánh giá về nền kinh tế của mỗi quốc gia, khu vực. Những thông tin này sẽ giúp ích rất nhiều cho những người muốn tìm hiểu để đầu tư đất, đầu tư chứng khoán.

Ứng dụng của chỉ số giá tiêu dùng CPI trong thực tiễn

Chỉ số giá tiêu dùng CPI có nhiều ứng dụng thực tế trong nền kinh tế vĩ mô tại quốc gia đó. Không chỉ riêng Việt Nam mà các quốc gia trên thế giới đều áp dụng rất thường xuyên chỉ số này. Cụ thể:

1. Điều chỉnh chính sách kinh tế

Khi một chính sách kinh tế nào đó được đưa ra sau mỗi cuộc họp, thì kết quả của các quyết định đó được thể hiện rõ qua chỉ số CPI. Thông qua đó, đội ngũ cố vấn kinh tế của chính phủ có thể tiến hành thay đổi cho phù hợp với nền kinh tế hiện tại. Hoặc loại bỏ chính sách kinh tế đó, hoặc cải thiện chúng.

2. Điều chỉnh thành phần kinh tế

Vấn đề rõ ràng nhất là trong đại dịch Covid19 xảy ra ở Việt Nam. Giá khẩu trang tăng vọt khiến cho chỉ số giá tiêu dùng của mặt hàng này tăng đột biến. Buộc chính phủ phải có những biện pháp can thiệp để ổn định thành phần kinh tế này. Thông qua đó điều tiết lại thị trường và ổn định giá để tránh lạm phát ở các mặt hàng khác không chỉ riêng khẩu trang.

3. Điều chỉnh mức lương và an sinh xã hội

Chỉ số giá CPI cũng phản ánh phần nào mức lương, mức chi tiêu của người dân. Dựa vào đó, có thể tiến hành điều chỉnh các chính sách an sinh xã hội cho phù hợp để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi công dân.

Chỉ số CPI có những hạn chế nào?

Bất kể chỉ số nào cũng sẽ có những hạn chế nhất định. Tiêu biểu nhất trong số đó chính là việc CPI không hề được sử dụng cho toàn bộ dân cư nước ta. Có nghĩa là CPI chỉ để sử dụng để đánh giá hàng hóa, sản phẩm tại đô thị và không áp dụng cho các vùng nông thôn hay miền núi. Bên cạnh đó, chỉ số CPI sẽ có sự tăng hay giảm dựa vào những tác động của môi trường, thị trường. Vì vậy mà bạn chỉ sử dụng chỉ số CPI vào được những hoàn cảnh phù hợp nhất.

Hiện nay, chỉ số CPI đã trở thành một chỉ số quan trọng của nền kinh tế. Hiểu được chỉ số CPI là gì cũng như các cách tính sẽ giúp bạn có thể chủ động hơn và có được những đánh giá chuẩn xác nhất về nền kinh tế cũng như các yêu cầu cụ thể trong quá trình hiểu. Ngoài ra nếu bạn muốn được giải đáp chi tiết hơn về CPI thì có thể đặt lịch với các chuyên gia hàng đầu Money Hub.