Dưới đây là những sai lầm rất phổ biến của nhà đầu tư mà mình từng tiếp xúc khi soi danh mục đầu tư của họ. Đọc kỹ bài viết này để xem bạn có mắc những sai lầm trong việc xây dựng danh mục đầu tư của bản thân không nhé.
Nội dung bài viết
- 1 Sai lầm 1: Chỉ đầu tư một mã cổ phiếu duy nhất
- 2 Sai lầm 2: Không có mục tiêu lợi nhuận cụ thể
- 3 Sai lầm 3: Chưa xác định được chiến lược, phương pháp đầu tư
- 4 Sai lầm 4: Giải ngân một lần
- 5 Sai lầm 5: Danh mục đầu tư chỉ có cổ phiếu
- 6 Sai lầm 6: Tỷ trọng phân bổ bị mất cân đối
- 7 Sai lầm 7: Quá nhiều mã trong cùng một ngành
- 8 Sai lầm 8: Giải ngân bất chấp thị trường
- 9 Sai lầm 9: Không đánh giá định kỳ danh mục đầu tư của mình
Sai lầm 1: Chỉ đầu tư một mã cổ phiếu duy nhất
Đặt ngược lại cho vấn đề này thì chúng ta phải giải quyết cho câu hỏi: Tại sao chúng ta lại phải đa dạng hóa danh mục đầu tư? Có phải câu trả lời chúng ta sẽ là để giảm thiểu rủi ro khi thị trường bất lợi.
Rủi ro ở đây có 2 khía cạnh:
- Rủi ro hệ thống: Chẳng cần biết bạn đang nắm mã nào, thị trường xấu thì mã của bạn cũng xấu. Đây là điều khó tránh khỏi, chỉ hiếm được vài mã đi ngược lại xu hướng thị trường.
- Rủi ro phi hệ thống: Rủi ro mang tính chất bất ngờ hoặc bạn không biết trước được. Ví dụ như thời điểm năm 2019, một nhà máy của công ty Rạng Đông (Mã CK: RAL) bị cháy, khiến giá cổ phiếu mất 14% chỉ sau 2 phiên.
Và để hạn chế được những rủi ro đó cách tốt nhất chỉ có thể là đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình.
Xem thêm: Danh mục đầu tư cá nhân nên có bao nhiêu mã cổ phiếu?
Sai lầm 2: Không có mục tiêu lợi nhuận cụ thể
Đầu tiên, bạn cần phải tách bạch giữa 2 mục tiêu sau đây:
- Mục tiêu kỳ vọng lợi nhuận bản thân: Để xác định được mục tiêu này thì bạn cần phải tự hiểu bản thân mình hoặc nhờ sự tư vấn từ các chuyên gia.
- Mục tiêu kỳ vọng của danh mục: Dùng các phương pháp phân tích kỹ thuật hoặc các phương pháp phân tích cơ bản để đặt ra mục tiêu.
Mục tiêu lợi nhuận của bản thân và mục tiêu của danh mục phải cho ra số liệu khớp tương đối với nhau. Nếu như cả 2 cách trên không cho ra kết quả lợi nhuận đúng như mục tiêu kỳ vọng thì nên xem xét lại danh mục đầu tư.
- Hoặc là lựa chọn cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng quá thấp.
- Hoặc là mức kỳ vọng lợi nhuận của bạn quá cao.
Sai lầm 3: Chưa xác định được chiến lược, phương pháp đầu tư
Một chiến lược và phương pháp đầu tư nó không chỉ đơn thuần là chúng ta học và chúng ta áp dụng. Một chiến lược và phương pháp đầu tư được xây dựng để phục vụ cho mục tiêu lợi nhuận của mình.
| Chiến lược đầu tư | Phương pháp đầu tư |
|---|---|
| – Đầu tư dài hạn – Đầu tư ngắn hạn – Tích sản cổ phiếu – … | – Phân tích cơ bản – Phân tích kỹ thuật – … |
Chung quy lại, bất kể là theo chiến lược đầu tư nào, phương pháp đầu tư nào cũng phải phù hợp với bản thân, phù hợp với khẩu vị rủi ro, mục tiêu lợi nhuận và chiến lược đầu tư ban đầu.
Xem thêm: Chi tiết phương pháp đầu tư Top Down and Bottom Up
Sai lầm 4: Giải ngân một lần
Giải ngân một lần có thể giúp bạn tối ưu được lợi nhuận nếu thị trường đi đúng định hướng ban đầu. Tuy nhiên, chúng ta phải đặt thêm một giả định là nếu thị trường đi không đúng kế hoạch ban đầu thì sao?
Mấu chốt việc giải ngân nhiều lần trong việc phân bổ danh mục là để cân bằng giữa lợi nhuận và rủi ro. Mặt khác, nếu nhà đầu tư thực hiện theo chiến lược giải ngân nhiều lần sẽ gặp phải bất lợi:
- Thị trường đi lên: Giải ngân nhiều hơn một lần sẽ làm cho danh mục đầu tư có giá vốn cao hơn, không tối ưu hóa được lợi nhuận.
- Thị trường đi xuống: Vị thế ban đầu không tốt tuy nhiên, việc giải ngân thêm sẽ hạ được giá vốn.
Suy cho cùng, việc giải ngân thêm ở các lần cũng đều có kế hoạch cụ thể. Phần lớn đều dưa trên phân tích kỹ thuật để tìm ra vùng giải ngân tiếp theo.
Sai lầm 5: Danh mục đầu tư chỉ có cổ phiếu
Nếu nhìn nhận vấn đề dưới góc độ của một nhà quản lý danh mục đầu tư, tôi cho rằng danh mục đầu tư không chỉ đơn thuần chỉ là cổ phiếu. Vì chúng ta còn rất nhiều kênh đầu tư khác như:
- Vàng
- Bất động sản
- Trái phiếu
- Chứng chỉ quỹ
- Cổ phiếu niêm yết
- Tiền gửi tiết kiệm ngân hàng.
Và tất cả các kênh đầu tư trên đều hợp pháp ở Việt Nam. Tuy nhiên, ở bài viết này chúng tôi chỉ muốn nói đến danh mục đầu tư cổ phiếu. Tôi cho rằng tiền mặt cũng là một phần trong việc thiết kế danh mục đầu tư cổ phiếu. Ví dụ trong giai đoạn vừa rồi, người nắm nhiều tiền mặt trong danh mục là người chiến thắng.
Ưu điểm của việc luôn để sẵn lượng tiền mặt trong tài khoản sẽ khiến bạn nắm bắt cơ hội được tốt hơn, đặt biệt là những nhà đầu tư thích lướt sóng có thể tận dụng các nhịp hồi kỹ thuật của thị trường để kiếm lợi nhuận.
Sai lầm 6: Tỷ trọng phân bổ bị mất cân đối
Mặc dù đã đa dạng hóa danh mục rồi, nhưng phân bổ tiền vào các mã cổ phiếu đó chưa hợp lý.
Ví dụ như danh mục bạn chỉ có 3 mã cổ phiếu A, B, C. Và bạn dành đến 80% tiền vào mã A, hai mã B,C còn lại chia đều mỗi mã 10%.
Đó là sự bất cân đối trong việc đa dạng hóa danh mục đầu tư. Bây giờ đặt ngược lại vấn đề, bạn lựa chọn ra được 3 mã để đầu tư. Vô tình mã B, C tăng giá còn mã A thì giảm giá.
Mặc dù tỷ lệ thành công xét về danh mục thì ổn, vì bạn đang có ⅔ mã mang lại lợi nhuận, 1 mã thua lỗ nhưng nếu phân bổ tỷ trọng như trên thì tính ra cả danh mục đầu tư của bạn đang lỗ.
>> Theo kinh nghiệm của cá nhân tôi thì cứ phân bổ tỷ trọng đồng đều ở các mã trong danh mục.
Sai lầm 7: Quá nhiều mã trong cùng một ngành
Việc phân bổ quá nhiều mã trong cùng một ngành sẽ gặp phải một vấn đề như thế này. Giả sử danh mục đầu tư của các bạn đang có 4 mã gồm: HPG, HSG, NKG, VCB. Mỗi mã chiếm tỷ trong 25%.
Lúc này, riêng ngành thép đã chiếm đến 75% danh mục. Nếu thị trường đi theo hướng tích cực và có lợi cho ngành thép thì danh mục của bạn không sao. Nhưng nếu nó đi theo chiều hướng bất lợi thì vô tình đặt danh mục đầu tư của bạn vào trạng thái đáng cảnh báo.
Trong trường hợp này, thay vì phân bổ tiền vào quá nhiều mã ngành thép thì bạn hãy chọn một mã mạnh nhất của ngành đó. Như thế sẽ đa dạng hóa được danh mục và còn tiền mặt để thực hiện các chiến lược đầu khác.
Sai lầm 8: Giải ngân bất chấp thị trường
Chúng ta phải thừa nhận rằng, thời điểm thị trường của năm 2022 khác thời điểm thị trường của năm 2020. Trong giai đoạn trước, các mã cổ phiếu mang tính chất đầu cơ cao mang lại tỷ suất sinh lời tốt hơn. Tuy nhiên, năm 2022 chính các mã đầu cơ cao lại mạng lại thiệt hại nặng nhất. Điển hình như câu chuyện của mã DIG, FLC, ROS.
Theo quan điểm cá nhân tôi, khi giải ngân cần phải xem xét đến các biến động ngắn hạn của thị trường. Tôi thì thường không giải ngân khi thị trường đang hoảng loạn, bán tháo. Đặt biệt là bắt dao rơi thì càng không. Chỉ giải ngân khi thị trường ổn định và có những dấu hiệu tích cực hoặc thị trường đã tạo đáy xong.
Sai lầm 9: Không đánh giá định kỳ danh mục đầu tư của mình
Danh mục đầu tư khi được thiết kế ra thì chỉ tạm đúng tại thời điểm đó dựa trên các luận điểm đầu tư của bản thân thời điểm đó. Không có nghĩa là nó sẽ đúng tại ngày mai hoặc 1, 2 tuần tới. Chưa kể đến các yếu tố rủi ro bất ngờ khác có thể xảy ra bao gồm cả rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống.
Ví dụ: Danh mục đầu tư của bạn có mã VCB và bạn kỳ vọng việc nới room tín dụng từ ngân hàng nhà nước VCB sẽ được nới cao nhất ngành do đáp ứng được các chỉ số tài chính. Tuy nhiên, thực tế sau khi có quyết định nới room tín dụng thì VCB không phải là ngân hàng được nới room cao nhất. Rõ ràng, luận điểm đầu tư của bạn lúc này đã sai.
Luôn quan sát, theo dõi và cập nhật danh mục định kỳ. Nếu đầu tư dài hạn thì một tháng một lần, ngồi lại và đánh giá lại danh mục cùng với người chăm sóc tài khoản của bạn. Hoặc nếu đầu tư ngắn hạn thì cần phải bám sát thị trường hơn, tần suất có thể 1 – 3 ngày để xem diễn biến của thị trường.
Tại thời điểm định kỳ đánh giá danh mục đầu tư:
- Nếu danh mục đầu tư vẫn đi đúng mục tiêu đề ra >> Tiếp tục nắm giữ để đạt được mục tiêu.
- Nếu danh mục đầu tư không đi đúng lộ trình >> Tiến hành cơ cấu danh mục đầu tư cho phù hợp với thời điểm đó.
Tóm lại, sẽ có vô vàng những sai lầm khác nhau của nhà đầu tư và mình biết rằng không đơn giản bạn đọc được bài viết này, thấy được những sai lầm đó mà có thể tránh được ngay. Đôi lúc sẽ cần thời gian, trải nghiệm thực tế của bản thân mới có thể rút ra được những bài học cho bản thân mình.
Chúc các bạn đầu tư thành công!
