GDP là gì? Ý nghĩa và cách tính GDP đơn giản, chuẩn xác nhất

Nếu là một nhà đầu tư hay có niềm đam mê về kinh doanh, đầu tư chắc chắn bạn sẽ không còn quá xa lạ với cụm từ viết tắt GDP. Đây được coi là một chỉ số quan trọng về kinh tế. Vậy GDP là gì? Chỉ số GDP có ý nghĩa gì? Tính GDP như thế nào chuẩn xác nhất? Những kiến thức cơ bản về GDP sẽ giúp bạn nhận định, phân tích chuẩn xác về thị trường, nền kinh tế của quốc gia.

Khái niệm GDP là gì?

GDP là cụm từ viết tắt của Gross Domestic Product với ý nghĩa tiếng Việt là tổng sản phẩm nội địa (tổng sản phẩm quốc nội). GDP là một chỉ số được sử dụng để đo lường tổng giá trị thị trường của tất cả các dịch vụ, hàng hóa được sản xuất trong phạm vi một thời kỳ nhất định trong một lãnh thổ quốc gia nhất định. Thời gian đo lường thường là 1 quý hoặc 1 năm.

Đặc điểm của GDP

• GDP được sử dụng để đo lường tổng giá trị thị trường: Điều này có nghĩa là sẽ có rất nhiều loại sản phẩm được cộng lại thành một chỉ tiêu duy nhất bằng việc sử dụng giá thị trường của hoạt động kinh tế. Lý do sử dụng giá thị trường bởi chính giá thị trường sẽ giúp bạn biết được tổng số tiền mà người tiêu dùng sẽ sử dụng để chi trả cho các dịch vụ, hàng hóa khác nhau. Do đó mà chúng sẽ giúp phản ánh chuẩn xác nhất giá trị của các loại dịch vụ, hàng hóa này.
• Tất cả các hàng hóa được sản xuất và được bán hợp pháp ra trong nền kinh tế sẽ đều được GDP biểu thị đầy đủ nhất. Những sản phẩm bất  hợp pháp sẽ không được GDP tính vào. Ví dụ, nếu là những nông sản được sản xuất và được bày bán tại các cửa hàng, siêu thị thì sẽ được tính toán trong GDP. Nhưng nếu là rau vườn nhà bạn trồng và tự thu hoạch, sử dụng thì sẽ không được tính vào GDP.
• Tất cả hàng hóa hữu hình và những loại dịch vụ vô hình đều sẽ được tính trong chỉ số GDP.
• Những giá trị của hàng hóa trung gian sẽ không được tính, GDP theo đó chỉ tính những giá trị của hàng hóa cuối cùng.
• Những hàng hóa, dịch vụ được sản xuất trong quá khứ sẽ không được tính. GDP chỉ thực hiện tính các hàng hóa, sản phẩm được sản xuất trong thời kỳ hiện đại.
• Chỉ số GDP chỉ phản ánh theo phạm vi lãnh thổ kinh tế như tổ chức, hộ gia đình thường trú, cá nhân…
• GDP sẽ phản ánh các giá trị sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định.

Vài nét về GDP bình quân đầu người

Ngoài chỉ số GDP hẳn bạn cũng sẽ nghe  nói nhiều đến chỉ số GDP bình quân đầu người. Theo đó GDP bình quân đầu người chính là chỉ số thể hiện chỉ tiêu thống kê kinh tế thể hiện qua kết quả sản xuất kinh doanh tính trên bình quân đầu người trong một năm và ở một quốc gia. Công thức tính GDP bình quân đầu người chính là lấy GDP của cả đất nước chia cho tổng số dân của quốc gia ở chính thời điểm xác định.

Dựa vào chỉ số GDP bình quân đầu người mà bạn sẽ biết được mức sống của người dân ở quốc gia đó có thoải mái, dư giả hay không. Nếu chỉ số GDP bình quân đầu người thấp chứng tỏ thu nhập của người dân quốc gia đó không cao. Và nếu GDP bình quân đầu người cao thì có nghĩa là người dân của quốc gia đó có mức thu nhập ổn định.

GDP sẽ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Trong một phạm vi quốc gia, lãnh thổ thì chỉ số GDP sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó 3 yếu tố dưới đây sẽ có ảnh hưởng lớn nhất:

• Dân số: GDP và dân số có mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau và hai yếu tố này luôn gắn bó và không hề tách rời. Dựa vào dân số mà bạn có thể dễ dàng tính toán chỉ số GDP chuẩn xác nhất.
• FDI: Chính là chỉ số đầu tư trực tiếp nước ngoài. Có nghĩa đây chính là một hình thức đầu tư dài hạn của một hay nhiều doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài. Họ sẽ xây dựng các xưởng sản xuất, các cơ sở kinh doanh. Chính FDI cũng sẽ có những đóng góp vào chỉ số GDP.
• Lạm phát: Chính là sự mất giá trị của một loại tiền tệ và là sự tăng  mức giá chung liên tục của dịch vụ, hàng hóa. Quá trình kinh tế khi tăng trưởng ở tốc độ cao thì chắc chắn lạm phát sẽ ở mức độ nhất định nào đó. Tuy nhiên lạm phát tăng cao sẽ làm kinh tế khủng hoảng.

Ý nghĩa của chỉ số GDP là gì?

Sự xuất hiện của chỉ số GDP giúp đánh giá được nền kinh tế của mỗi quốc gia. Ngoài ra chỉ số GDP còn mang nhiều ý nghĩa đặc biệt như:

• Dựa vào GDP bình quân đầu người bạn sẽ biết được chất lượng sống cũng như mức thu nhập trung bình của người dân ở quốc gia đó.
• Chỉ số GDP giảm thì chắc chắn sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và đời sống của nhân dân.
• Dựa vào GDP có thể đánh giá được tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia nhất định. GDP cũng sẽ thể hiện được sự biến động của dịch vụ, hàng hóa theo thời gian.

Cách tính chỉ số GDP chuẩn xác nhất

GDP được coi là một chỉ số quan trọng của mỗi quốc gia. Để tính chỉ số GDP bạn có thể lựa chọn nhiều phương pháp khác nhau như:

1. Dựa vào phương pháp tính tổng chỉ tiêu để tính GDP

Một trong những cách tính GDP là gì? Cách tính chuẩn xác nhất chính là dựa vào tổng chỉ tiêu. Có nghĩa là GDP khi đó sẽ được tính bằng cách lấy tổng của những số tiền mà người dân trong quốc gia sử dụng để sử dụng các dịch vụ hay mua sắm sản phẩm. Công thức tính GDP theo tổng chỉ tiêu như sau:

GDP = C + G + I + NX

Trong đó,

• C: Chi tiêu của hộ gia đình.
• G: Chi tiêu của Chính phủ.
• I: Tổng đầu tư.
• NX: Cán cân thương mại.

2. Dựa vào phương pháp chi phí để tính GDP

GDP cũng có thể được tính bằng phương pháp chi phí. Có nghĩa là bạn sẽ lấy tổng của các giá trị như sau:

GDP = W + I = Pr + R = Ti = De

Trong đó,

• W: Tiền lương.
• I: Tiền lãi.
• Pr: Lợi nhuận.
• R: Tiền thuê.
• Ti: Thuế gián thu.
• De: Phần khấu hao.

3. Dựa vào phương pháp sản xuất để tính GDP

Phương pháp sản xuất cũng được sử dụng để tính toán chỉ số GDP. Theo đó, tổng sản phẩm quốc nội cũng chính là tổng tất cả các gia trị gia tăng trong một thời gian nhất định của một quốc gia. Cách tính GDP theo phương pháp sản xuất như sau:

GDP = Giá trị tăng thêm + Thuế nhập khẩu.

Hoặc: GDP = Giá trị sản xuất – Chi phí trung gian + Thuế nhập khẩu.

Có thể thấy rằng, trong ngành kinh tế, để phân tích nền kinh tế của một quốc gia tại một thời điểm nhất định thì chắc chắn GDP chính là một chỉ số quan trọng và cần thiết nhất. Dựa vào chỉ số GDP mà bạn sẽ có thể dễ dàng tính toán và nhận định được xem quốc gia đó có nền kinh tế như thế nào, đời sống người dân ra sao.

Ngoài ra, việc xác định GDP cũng sẽ giúp đánh giá cũng như có được những chính sách, kế hoạch để chỉ số GDP luôn ở mức tốt. Từ đó tránh được những cuộc khủng hoảng kinh tế, nhất là vào thời điểm dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Phân biệt giữa GDP và GNP

Về thuật ngữ, GDP là tổng sản phẩm quốc nội còn GNP là tổng sản phẩm quốc dân.

• GDP là tổng thu nhập trong nước, bao gồm cả các nguồn thu của người nước ngoài kiếm được trên lãnh thổ của mình. Không bao gồm nguồn thu nhập mà công dân nước đó kiếm được ở nước ngoài.
• GNP là tổng thu nhập của người dân của một nước kiếm được. Nó bao gồm nguồn thu của công dân đó kiếm được ở nước ngoài nhưng không bao gồm nguồn thu của người nước ngoài kiếm được ở Việt Nam.

Sự khác nhau giữa GDP và GRDP

Chúng ta đã gặp nhiều về thuật ngữ GDP nhưng thuật ngữ GRDP có lẽ ít được sử dụng hơn. Trong đó, nếu như GDP là tổng sản phẩm quốc nội hoặc giới hạn của cả một quốc gia.

Còn GRDP (viết tắt của Gross Regional Domestic Product) là tổng sản phẩm của một khu vực có giới hạn. Ở đây cụ thể là một tỉnh trong một quốc gia. Như vậy, số liệu của GDP luôn luôn lớn hơn số liệu cảu GRDP nếu xét trong cùng một quốc gia.

Top 10 quốc gia có GDP lớn nhất thế giới

GDP Việt Nam đứng thứ mấy trên thế giới?

Cũng theo quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP Việt Nam đạt 343 tỷ USD đứng thứ 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tại Đông Nam Á thì Việt Nam đứng thứ 4 nền kinh tế trong khu vực này.