Đầu tư giá trị là gì? Có phù hợp với xu hướng hiện nay không?

Trong thời buổi hiện nay, thì bên cạnh đầu tư tăng trưởng thì đầu tư giá trị giữ một phần quan trọng trong chiến lược đầu tư của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, thời gian qua thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều biến chuyển tích cực nên nhà đầu tư đang đi theo trường phái tăng trưởng hơn là đầu tư giá trị. Đặc biệt là nhà đầu tư trẻ thường không kiên nhẫn để tìm ra mã cổ phiếu theo đúng triết lý của đầu tư giá trị. Vậy đầu tư giá trị là gì? Có phù hợp với xu hướng hiện nay không?

Đầu tư giá trị là gì?

Đầu tư giá trị là một trong những kế hoạch đầu tư, mà ở đây các nhà đầu tư giá trị sẽ tập trung mua những cổ phiếu có giá trị nội tại thấp hơn giá trị hiện tại của cổ phiếu đó. Nắm giữ trong một thời gian cho đến khi cổ phiếu đó quay về đúng giá trị của nó hoặc tăng mạnh, lúc đó nhà đầu tư giá trị sẽ bán ra những cổ phiếu đó và thu về lợi nhuận.

Chiến lược đầu tư giá trị là chiến lược đề cao sự chủ động, dựa vào tình hình hoạt động của thị trường, sức mạnh nội tại của các công ty mà các nhà đầu tư đang quan sát, bên cạnh các yếu tố khách quan như lạm phát, quy luật cung cầu của thị trường thì đầu tư giá trị sẽ phù hợp với những nhà đầu tư có khả năng quan sát, nắm bắt thị trường, hiểu rõ về tiềm lực tình hình tài chính của công ty. 

Cách thức hoạt động của đầu tư giá trị

Cách thức hoạt động của đầu tư giá trị diễn ra chủ yếu như sau:

• Nhận biết được giá trị thực của cổ phiếu, nhà đầu tư có thể tiết kiệm được nguồn vốn khi mua cổ phiếu đó vào thời điểm giá đang giảm, lúc giá trị thấp hơn giá trị hiện tại. 
• Trên thị trường giá trị cổ phiếu của một công ty có thể tăng/giảm do sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau mặc dù công ty vẫn tăng trưởng tốt, giá trị công ty vẫn giữ nguyên. Vì thế các nhà đầu tư nên tận dụng những thời điểm thay đổi như thế để mua những cổ phiếu của công ty vào thời điểm đó, sau đó nắm giữ và đợi giá cổ phiếu công ty hồi phục.
• Để có thể nắm giữ những cổ phiếu giá trị thấp hơn giá trị thực thì các nhà đầu tư cần phân tích theo dõi, kịp thời tung vốn để chiếm giữ những cổ phiếu trong những thời điểm có thể nói là đang sale off của công ty.
• Trên thị trường chứng khoán không thể biết khi nào giá cổ phiếu lên hoặc xuống, vì thế các nhà đầu tư cần tìm hiểu sâu, quan sát kỹ và hành động kịp thời để mua vào cổ phiếu lúc giá giảm và bán ra lúc giá tăng, tránh làm điều ngược lại để bảo toàn và gia tăng nguồn vốn của mình.

Bản chất của đầu tư giá trị là gì?

Bản chất của đầu tư giá trị là thị trường luôn phản ứng với tin tốt và tin xấu, dẫn đến biến động giá cổ phiếu sẽ không tương ứng với các nguyên tắc cơ bản của công ty. Phản ứng này sẽ mang đến cơ hội cho các nhà đầu tư giá trị sẽ mua được cổ phiếu với mức giá ưu đãi.

Hiệu quả của chiến lược đầu tư giá trị

Thực tế đã chứng minh đầu tư giá trị là một chiến lược đầu tư thành công. Có nhiều cách để kiểm chứng hiệu quả đầu tư. Một trong những cách đơn giản đó là kiểm tra hiệu suất của chiến lược đầu tư giá trị, chẳng hạn như việc mua cổ phiếu có tỷ lệ P/E thấp, hoặc cổ phiếu có tỷ lệ giá trên dòng tiền thấp hoặc cổ phiếu có tỷ lệ giá trên sổ sách thấp.

Bên cạnh đó, hiệu quả của chiến lược đầu tư giá trị được đo lường bằng lợi nhuận mang lại từ những cổ phiếu mà các nhà đầu tư đã lựa chọn. Tuy nhiên việc đánh giá này cũng mang tính khách quan và cần thời gian để minh chứng cho hiệu quả mang lại của chiến lược đầu tư.

Vì thế các nhà đầu tư cần sự kiên nhẫn, tỉnh táo tập trung trước sự thay đổi liên tục của thị trường, để có những sự thay đổi cần thiết trong trường hợp biến động thị trường hoặc công ty gặp trở ngại trong lĩnh vực hoạt động hoặc các yếu tố khách quan tác động.

5 nguyên tắc cơ bản của đầu tư giá trị

Nguyên tắc 1: Tìm công ty có giá trị thực

Điều đầu tiên các nhà đầu tư cần lưu ý đó là nên tập trung tìm hiểu, theo dõi quan sát những công ty có giá trị thực, những công ty có nền tảng phát triển trong quá khứ, tốc độ tăng trưởng tương đối ổn định, những công ty có báo cáo tài chính minh bạch rõ ràng, không bị thổi phồng giá trị.

Khi đã tìm được những công ty có giá trị thực thì các nhà đầu tư đã xây dựng được nền móng tương đối ổn cho kế hoạch đầu tư, sau đó có thể tiếp tục quan sát theo dõi và chờ thời điểm để mua vào những cổ phiếu có giá trị thấp hơn so với giá trị nội tại của cổ phiếu đó.

Nguyên tắc 2: Luôn luôn có một biên độ an toàn

Mua cổ phiếu giá rẻ mang đến cho các nhà đầu tư lợi nhuận sau khi bán chúng. Nó cũng giúp các nhà đầu tư giảm thiểu khoản lỗ khi cổ phiếu không ở mức giá như kỳ vọng. Nguyên tắc này gọi là Biên độ an toàn, giúp các nhà đầu tư sinh lời nhiều khi cổ phiếu đạt đến mức giá kỳ vọng hoặc giảm thiểu mức lỗ khi cổ phiếu không đạt đến giá trị mong đợi.

Ví dụ:

Nếu một cổ phiếu có giá 100$ và các nhà đầu tư mua được cổ phiếu đó với mức giá 60$ và họ chờ đợi cổ phiếu về đúng giá trị của nó là 100$ thì họ đã có lợi nhuận là 40$. Trong trường hợp cổ phiếu tăng mạnh và đạt mức giá 120$, thì các nhà đầu tư đã có mức lợi nhuận là 60$, tăng 50% so với lợi nhuận ban đầu khi cổ phiếu ở mức giá 100$.

Còn nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu ở giá 100$ thì các nhà đầu tư chỉ nhận được mức lợi nhuận là 20$. Vì thế chỉ nên mua cổ phiếu ở mức giá ⅔ hoặc thấp hơn giá trị thực của chúng. Từ đó giúp tăng lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro đầu tư.

Nguyên tắc 3: Giả thuyết thị trường hiệu quả là sai

Gần đây những thay đổi liên tục về điểm số của thị trường chứng khoán thế giới cũng như Việt Nam đã minh chứng cho giả thuyết thị trường hiệu quả là không chính xác. VÍ dụ, một cổ phiếu có thể được định giá thấp vì thị trường bị giảm điểm mạnh và các nhà đầu tư bắt đầu hoảng loạn và bán tháo tất cả những cổ phiếu của mình nhằm thu hồi vốn.

Hoặc nó có thể quá cao so với giá trị thực, vì các nhà đầu tư đang háo hức đầu tư vào mặc dù chưa biết rõ về thế mạnh và nguyên nhân tăng nhanh của cổ phiếu đó bị thổi phồng so với giá trị thực.

Nguyên tắc 4: Đừng bao giờ chạy theo số đông

Các nhà đầu tư thành công không đi theo số đông. Khi người người nhà nhà đổ xô đầu tư vào cổ phiếu được truyền tai là sẽ tăng mạnh giá trị trong thời gian tới, thì những nhà đầu tư thành công sẽ đi ngược với số đông. Họ sẽ lựa chọn những cổ phiếu của những công ty không phải là những cái tên phổ biến.

Hoặc khi những nhà đầu tư khác ồ ạt mua vào thì các nhà đầu tư thành công lại bán ra hết. Ở các nhà đầu tư thành công họ chỉ quan tâm đến giá trị nội tại của cổ phiếu. Họ mua vì giá trị thực sự của nó, vì tin vào giá trị thực của công ty và nền tảng kinh doanh phát triển tốt và nguồn tài chính ổn định.

Nguyên tắc 5: Đầu tư cần chăm chỉ và kiên nhẫn

Đầu tư chiến lược là một giá trị dài hạn, bạn không thể mong đợi rằng Thứ 2 mua cổ phiếu với giá 60$ và đến Thứ 5 bán với giá 100$, điều này có thể xảy ra nhưng với những cổ phiếu của những công ty có tiềm lực thực sự mạnh. Nhưng với những công ty như thế thì bạn không thể mua được với giá 60$ mà phải mua ở mức giá cao hơn thế.

Hoặc trường hợp công ty có tiềm lực mạnh nhưng ảnh hưởng của thị trường hoặc lĩnh vực hoạt động của công ty, thì cổ phiếu có thể bị rớt xuống mức giá dưới 60$. Lúc này bạn cần chờ thời gian phục hồi của cổ phiếu, hoặc có kế hoạch mua thêm để trung bình giá trong trường hợp cổ phiếu có thể phục hồi.

Vì thế các nhà đầu tư cần chăm chỉ và kiên nhẫn, cần có thời gian để cổ phiếu đạt đến mức giá mong đợi. Trong thời gian đó thì các nhà đầu tư cần quan sát. Nắm bắt thông tin để có kế hoạch đối phó với những biến động của thị trường ảnh hưởng đến cổ phiếu đầu tư.

Những nhà đầu tư giá trị nổi tiếng nhất thế giới

1. Benjamin Graham

Benjamin Graham (08/05/1894 – 21/09/1976) là một nhà kinh tế học, doanh nhân và là nhà đầu tư nổi tiếng và chuyên nghiệp người Anh-Mỹ. Ông được coi là người khai sinh ra trường phái đầu tư giá trị và cộng tác với David Dodd xuất bản cuốn sách nổi tiếng với tựa đề Phân tích chứng khoán, nội dung nhấn mạnh vào việc phân tích chứng khoán như đánh giá thu nhập và giá trị sổ sách, từ đó có những kết luận mang tính chính xác về tiềm lực cổ phiếu của công ty. Sau đó ông cho ra đời cuốn sách Nhà đầu tư thông minh, thể hiện đầy đủ về phong cách đầu tư giá trị cho các nhà đầu tư cá nhân.

Ông bắt đầu giảng dạy về trường phái đầu tư giá trị tại trường Đại học Columbia vào năm 1928, học trò của ông có thể kể đến với nhiều cái tên xuất chúng như Warren Buffett, Irving Kahn, Walter J.Schloss và nhiều cái tên khác.

2. Irving Kahn

Irving Kahn là một trong những trợ giảng của Graham tại Đại học Columbia vào những năm 1930. Ông là người bạn thân thiết và là đồng nghiệp thân tín trong suốt nhiều thập kỷ. Ông là một phần trong các dự án và tham gia đóng góp vào việc ra đời những cuốn sách nổi tiếng Phân tích chứng khoán và Những nhà đầu tư thông minh.

3. Walter J.Schloss

Walter J.Schloss là một học trò khác của Graham và Dodd. Ông chưa bao giờ được theo học một trường lớp chính thức nào. Ông bắt đầu công việc là một người chạy việc ở Phố Wall, sau đó ông tham gia các khóa học của Graham và cuối cùng được làm việc cùng Graham. Một thời gian sau ông đã mở công ty riêng và điều hành trong suốt 50 năm.

4. Warren Buffett

Warren Buffett là người học trò nổi tiếng nhất của Benjamin Graham. Buffett bị ảnh hưởng hoàn toàn bởi phương pháp đầu tư giá trị của Graham, và luôn tin tưởng những thành công ông có được là nhờ vào sự hướng dẫn của Graham.

Ông hay chia sẻ “Kiến thức cơ bản trong ngành đầu tư là xem cổ phiếu như những món hàng kinh doanh, dùng tính dao động của thị trường tạo lợi thế cho mình, và tìm kiếm biên độ an toàn. Đó là điều ông Ben Graham đã dạy tôi. Một thế kỉ qua nó vẫn là kim chỉ nam trong ngành đầu tư.” Và đây là một phần kinh nghiệm ông luôn mang theo để đạt được những thành quả.

Theo trường phái đầu tư giá trị, cần lưu ý điều gì?

• Phân biệt được giữa giá trị nội tại và giá trị sổ sách so với giá trị thị trường.
• Hiểu rõ bản chất, cách thức hoạt động của đầu tư giá trị.
• Tìm kiếm cổ phiếu có giá trị để đầu tư.
• Tìm hiểu về doanh nghiệp, công ty của cổ phiếu mà nhà đầu tư sắp tham gia. Tìm hiểu về tình hình hiện tại của công ty, doanh nghiệp, sức mạnh nội tại, vị trí trên thị trường, tài sản và dòng tiền, lợi nhuận trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Bên cạnh đó cần nắm rõ về nhân sự, lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực thị trường, ngành.
• Định giá cổ phiếu để đưa ra mức giá phù hợp khi mua.

Ngoài ra các nhà đầu tư giá trị hãy trau dồi kiến thức, tuân thủ các nguyên tắc và nhạy bén đưa ra quyết định trước những thay đổi của thị trường để đảm bảo nguồn vốn cũng như tăng trưởng lợi nhuận.

Cách để tìm ra một cổ phiếu có giá tốt

Nhà đầu tư phải có những kỹ năng phân tích cơ bản nhất, khả năng đánh giá về công ty, doanh thu lợi nhuận dòng tiền, vị thế công ty trên thị trường cũng như trong lĩnh vực hoạt động và tăng trưởng trong từng giai đoạn của cổ phiếu.

Bên cạnh đó nhà đầu tư cần có khả năng quan sát thị trường, theo dõi sự thay đổi lên xuống của thị trường, các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến thị trường cùng với lĩnh vực hoạt động của công ty.

Đầu tư giá trị có lỗi thời ở thời điểm hiện tại?

Mô hình đầu tư kinh doanh nào cũng sẽ trải qua thời kỳ cực thịnh và suy thoái. Đầu tư giá trị cũng không nằm ngoài quy luật này. Từ khoảng năm 2007 đầu tư giá trị đã trải qua chuỗi thất bại đáng thất vọng. Sự suy giảm này sẽ diễn ra trong thời gian ngắn hoặc dài, nhưng nó sẽ phục hồi.

Với sự phục hồi dần dần của nền kinh tế sau đại dịch Covid, cùng với những sự hỗ trợ từ chính phủ, bên cạnh các yếu tố khách quan, ngày càng có nhiều nhà đầu tư mới, sự trở lại mạnh mẽ của các công ty, thì đầu tư giá trị cũng vẫn còn đó những điểm mạnh để giúp nhà đầu tư giá trị mang về lợi nhuận.

Có một số nguyên tắc có thể không còn phù hợp với xu thế hiện tại, nhưng tổng quan chung thì đầu tư giá trị vẫn giữ vững được chỗ đứng của mình, cùng cạnh tranh và phát triển cùng với những xu hướng đầu tư mới, và sẽ mang đến quả ngọt cho những nhà đầu tư biết tin tưởng.

Sau bài viết này, mình tin chắc rằng bạn đã hiểu được bản chất của đầu tư giá trị là gì? Tuy nhiên, bạn cũng đừng quá rập khuôn quá vào việc phải đi theo trường phái đầu tư giá trị hay đầu tư tăng trưởng. Mà hãy thực tế thẳng thắn nhìn vào kỳ vọng của chính bản thân mình, cũng như dưa trên năng lực nội tại của chính mình.